
کپیرایت و حق اختراع دو مفهوم مهم در حوزه مالکیت فکری هستند که هر کدام از آنها برای حفاظت از انواع خاصی از داراییهای معنوی طراحی شدهاند. اگرچه هر دو به منظور محافظت از خلق و نوآوری به کار میروند، اما تفاوتهای اساسی بین آنها وجود دارد.
کپیرایت (Copyright)
کپیرایت به حقوق انحصاری پدیدآورنده یک اثر اصلی نسبت به آن اثر اطلاق میشود. این آثار میتوانند شامل کتابها، موسیقی، فیلمها، نرمافزارها، نقاشیها، مجسمهها و حتی طراحیهای گرافیکی مانند لوگوها باشند.
-
-
ویژگیهای کپیرایت:
- خودکار: به محض خلق یک اثر اصلی، کپیرایت به صورت خودکار برای پدیدآورنده ایجاد میشود.
- مدتدار: مدت زمان حفاظت کپیرایت معمولاً طولانی است و در بسیاری از کشورها تا پایان عمر پدیدآورنده به علاوهی ۷۰ سال پس از مرگ وی ادامه دارد.
- حفاظت از بیان ایده: کپیرایت از نحوهی بیان یک ایده (مانند کلمات، تصاویر، یا کدهای کامپیوتری) محافظت میکند نه خود ایده.
-
چه چیزی را پوشش میدهد:
- آثار ادبی
- آثار هنری
- آثار موسیقی
- فیلمها
- نرمافزارها
- پایگاههای داده
- طراحیهای گرافیکی (مانند لوگوها)
-
حق اختراع (Patent)
حق اختراع به حق انحصاری برای یک اختراع جدید، یک فرایند جدید، یا یک بهبود قابل توجه در یک محصول یا فرایند موجود اطلاق میشود. اختراع باید جدید، دارای گام ابتکاری و قابل کاربرد صنعتی باشد.
-
-
ویژگیهای حق اختراع:
- نیاز به ثبت: برای داشتن حق اختراع، باید درخواست ثبت اختراع ارائه شود و پس از بررسی، حق اختراع اعطا شود.
- مدتدار: مدت زمان حفاظت حق اختراع محدود است و معمولاً ۲۰ سال است.
- حفاظت از ایده: حق اختراع از خود ایده و همچنین نحوهی اجرای آن محافظت میکند.
-
چه چیزی را پوشش میدهد:
- دستگاهها و ابزارآلات جدید
- روشهای جدید تولید
- مواد جدید
- بهبودهای قابل توجه در محصولات یا فرایندهای موجود
-
تفاوتهای اصلی بین کپیرایت و حق اختراع
ویژگی | کپیرایت | حق اختراع |
---|---|---|
تعریف | حقوق انحصاری پدیدآورنده نسبت به یک اثر اصلی | حق انحصاری برای یک اختراع جدید |
ایجاد | خودکار | نیاز به ثبت |
مدت زمان | طولانیتر (تا پایان عمر پدیدآورنده + ۷۰ سال) | محدود (۲۰ سال) |
حفاظت | بیان ایده | ایده و نحوهی اجرای آن |
ثبت | اختیاری | الزامی |
مثالها | کتابها، موسیقی، فیلمها، لوگوها | اختراعات جدید، فرایندهای جدید، مواد جدید |
در چه مواردی از کدام استفاده کنیم؟
- کپیرایت: برای محافظت از آثار هنری، ادبی، موسیقی، نرمافزارها، طراحیهای گرافیکی و هر نوع اثر خلاقانهای که حاصل فکر و ذوق انسان باشد.
- حق اختراع: برای محافظت از اختراعات جدید، فرایندهای تولید جدید و هر نوع نوآوری که به صورت فنی قابل توصیف باشد.
نکته مهم: در برخی موارد، ممکن است یک اثر هم تحت پوشش کپیرایت و هم تحت پوشش حق اختراع قرار گیرد. به عنوان مثال، یک نرمافزار هم میتواند دارای کپیرایت باشد (به دلیل کدهای منبع و رابط کاربری) و هم دارای حق اختراع باشد (به دلیل الگوریتمهای خاص).
مشاوره حقوقی: برای کسب اطلاعات دقیقتر و مشاوره در خصوص مسائل مربوط به کپیرایت و حق اختراع، بهتر است با یک وکیل متخصص در حوزه مالکیت فکری مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: قوانین کپی رایت در حوزه طراحی لوگو: محافظت از هویت بصری برند شما